Rządy sanacji

Sanacja przejmuje rządy w wyniku zamachu majowego. Opozycja przeciw niej zaczyna się aktywować po wyborach w 1928r., rozpoczyna się kryzys ekonomiczny. Po zjednoczeniu sanacji rozpoczyna się okres rządów pułkowników. W roku 1929 powstaje tzw. cenrtolew czyli sojusz partii opozycyjnych przeciw sanacji: PSL „Wyzwolenie”, PSL „Piast”, Narodowa Partia Robotnicza, PPS, Stronnictwo Chłopskie, Chreścijańska Demokracja. Chcieli oni obalić sanację w drodze wyborów parlamentarnych. Organizują w Krakowie kongres. Piłsudski stara się wesprzeć sanację: rozwiązuje parlament i zostaje premierem, nakazuje aresztować przywódców centrolewu m.in. Witosa i Korfantego. Przeprowadzono wyboru, które wygrywa sanacja. BBWR zdobywa 55% mandatów. W latach 1930-35 panuje tzw. dyktatura autorytarna sanacji. Dyktatura ogranicza demokrację: *zaczęto zwalczać ugrupowania zagrażające bezpieczeństwu państawa (m.in. komunistów czy nacjonalistów). *przeprowadzono krwawe pacyfikacje, *rozwiązywano partie mniejszości narodowych, *ograniczono wolności obywatelskie (np. wolność zrzeszania się), *pogorszyła się też sytuacja więźniów politycznych, *powstaje obóz koncentracyjny. Klęska centolewu (po aresztowaniach i procesie brzeskim w 1936r) i wielki ktyzys ekonomiczny powoduje zmiany wśród opozycji:

OBÓZ NACJONALISTYCZNY (ND-cja) – przsówa się bardziej na prawo, widoczne są wpływy faszystowskie, dzieli się na starych (wierni staremu programowi czyli silnej władzy wykonawczej, i młodych – popieranych przez Dmowskiego, widoczne są tu wpływy faszystowskiego obozu, tworzą oni m.in. Obóz Wielkiej Polski rozwiązany przez władze w 1933r. W roku 1934 dochodzi do ostatecznego rozłamu w obozie nacjonalistycznym. Młodzi tworzą obóz narodowo – radykalny z bardzo widocznym wpływem ideologii faszystowskiej. Po zdelegalizowaniu działają w podziemiu.

RUCH LUDOWY – w 1931 zjednacza się tworząc Stronnictwo ludowe (PSL „Wyzwolenie” + PSL „Piast” + Stronnictow Chłopskie)

PARIE LEWICOWE – radykalizacja PPS.

23 kwietnia uchwalona konstytucję kwietniową, która głosiła: nadrzędność państwa, likwidację trójpodziału władzy, prezydent ma jednolitą władzę, prezydent jest wybierany na 7 lat, prezyden mianuje rząd, rozwiązuje parlament, ma prawo veta, jest naczelnym wodzem, ma inicjatywę ustawodawczą, mianuje 1/3 senatu, rząd był odpowiedzialny przed prezydentem, zmiejszonop liczbę posłów i senatorów, wprowadzono nową ordynacjęwyborczą: prawa wyborcze – 24 lata \ bierne – 30 lat, wybory do senatu były pośrednie, zniesiono głosowanie na listy wyborcze partii politycznych.

12 maja 1935 umiera Piłsudski, zaczyna się walka o władzę. Tworzą się :

GRUPA GANKOWA: skupiona wokół prezydenta Ignacego Mościckiego, umiarkowani.

GR. WOJSKOWA: wokół E. Rydza Śmigłego, zwolennik rządów twardej ręki.

GR. ULICA WIERZBOWA: wokół min. spraw zagr. Józefa Beck’a.

GR. NAPRAWA: lewicowa, przciwna polityce Beck’a.

Walery Sławek zostaje przewidziany jako następca Piłsudskiego. Natomiast Mościcki i Rydz-Śmigły zawierają porozumienie przeciw Sławkowi i eliminują go. Rydz-Smigły przejmuje władzę nad wojskami, Mościcki – sprawy wewnętrzne, a Beck – polityka zagraniczna. W roku 1935 odbywają się wybory, które wygrywa sanacja. Sławek rozwiązuje BBWR, co powoduje, że w 1937 Rydz tworzy obóz zjednoczenia narodowego. W 1936 zjednoczyły się partie centro – prawicowe – powstaje Stronnictwo pracy.

Oceń

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

NAJNOWSZE

dsa

Back to top